Dat het weer in de bergen snel kan omslaan, is algemeen bekend. Niet voor niets staan op je paklijst zowel een korte broek als een regenpak, handschoenen en een dik vest. Maar tegen onweer kun je je niet kleden. Wat moet je doen en wat moet je juist niet doen als je in de bergen ineens wordt overvallen door donder en bliksem?
Onweer in de bergen, je hebt het misschien al eens meegemaakt of in ieder geval de dreigende donder gehoord tijdens een zonnige wandeling. Dat geeft ook direct aan hoe verschillend het weer in een gebied kan zijn: terwijl jij een zomerse wandeling maakt, kan het in een dal verderop goed tekeer gaan. Wees je er van bewust dat het weer heel snel kan omslaan en probeer zoveel mogelijk te voorkomen dat je in een onweersbui terechtkomt. Deze tips helpen je hierbij.
1. Houd de weersvoorspellingen in de gaten
Informeer voordat de bergen in gaat naar de weersvoorspellingen. Dit kan bijvoorbeeld bij het dichtstbijzijnde VVV-kantoor of bij de huttenwaard in je berghut. Hou in de voorafgaande dagen ook het weer al in de gaten. Kloppen de weersvoorspellingen? Is het erg wisselvallig weer? Zo kun je het weer op jouw wandeldag beter inschatten. Tijdens je wandeling kun je het beste de satellietbeelden in de gaten houden, voor een up-to-date vooruitzicht.
2. Let op de lucht
Hoge wolken die als rookpluimen aan de hemel staan, kondigen vaak onweer aan. Gelukkig zie je deze wolken vaak van veraf en kan het zijn dat deze bui aan je voorbij trekt. Een grotere kans op onweer heb je als je op een warme dag opbollende stapelwolken ziet. Zie je van dichtbij wolken met een bolvormige onderkant, dan doe je er ook verstandig aan om snel een veilig onderkomen te zoeken. Toch komt het gevaar bij onweer niet alleen uit de lucht: ook overstromingen, vallende stenen en plotselinge temperatuurdalingen kunnen gevaarlijk zijn.
3. Vertrek op tijd
Onweer komt vaak op aan het einde van de middag, maar dat sluit een eerdere bui niet uit. Toch kun je over het algemeen maar beter vroeg vertrekken.
4. Zoek naar alternatieve routes
Leidt je route over hoge cols of grote open stukken? Bekijk dan of je een lagere route kunt lopen. Die topbeklimming zal even moeten wachten…
5. Neem goede navigatie mee
Wees voorbereid op mist en wolken als het regent en onweert. Doe je wandelkaart in een plastic hoesje, zodat deze niet natregent. Download eventueel de route ook als GPS-route op je telefoon of neem een kompas mee. En let onderweg extra goed op de routemarkeringen.
6. Schuil op de juiste plek
Daal waar mogelijk zo ver mogelijk af. Vermijd een bergkam, richel, alleenstaande boom of losliggend rotsblok. Blijf ook uit de buurt van water, want dit is een goede elektriciteitsgeleider. Schuil liever in een berghut of in een (diepe!) grot.
7. Zorg voor een goede outfit
Deze regel geldt natuurlijk niet alleen tijdens onweer, maar trek bij een onweersbui meteen je regenkleding aan. Zorg dat je niet nat wordt, want vocht geleidt elektriciteit. Trek ook een warme laag aan, tegen temperatuurdalingen.
8. Vermijd een via ferrata of route met metalen kabels
Het metaal trekt de bliksem aan, dus zorg dat je uit de buurt blijft van kabels en ijzeren trappetjes. Het zelfde geldt voor een metalen topkruis.
9. Neem de juiste positie aan
Toch middenin een onweersbui beland, zonder een goede schuilplek? Let al je metalen voorwerpen weg, zoals je wandelstokken, en ga een eind verderop zitten. De beste positie is gehurkt, met je armen om je benen en je hoofd gebogen. Hou je voeten en benen dicht tegen elkaar. Ga bovenop een droog attribuut zitten, zoals je rugzak of op een touw, zodat je voeten de grond niet raken. Ga niet op iets zitten dat nat is. Als je niets hebt dat je van de grond kan isoleren, ga dan plat op de grond liggen. Blijf niet in een groep lopen, maar hou afstand van elkaar.
10. Gebruik je gezonde verstand
De bergen zijn bij uitstek níet de plek om overmoedig te worden. Dus twijfel je of het veilig is om op pad te gaan? Blijf dan lekker thuis, of kijk of je een extra dagje kunt doorbrengen in de berghut. Terwijl de regen tegen de ruiten tikt, drink jij lekker een kopje koffie, eet je een lekker stukje taart, en droom je over een zonnige wandeling morgen…
